Onderzoek toont aan: functiedifferentiatie en jobcrafting verhogen bevlogenheid.

Bevlogenheid
Uit diverse onderzoeken blijkt dat het relatief eenvoudig is om professionals te ondersteunen bij het krijgen van een (nog) leukere baan, waardoor zij (nog) meer bevlogen aan de slag gaan en (nog) betere resultaten behalen. Daar wordt iedereen gelukkiger van. Bij Derks & Derks wordt al jarenlang aandacht besteed aan de vraag hoe mensen meer bevlogen te krijgen bij hun werk. Hilde Kauffman, Manager Talent Development bij Derks & Derks, zet uiteen hoe je dit met ‘baanboetseren’ bereikt.

Functiedifferentiatie en Jobcrafting
Bij functiedifferentiatie worden functies uitdagender en aantrekkelijker gemaakt door taken en verantwoordelijkheden binnen functies en bijbehorende functieprofielen uit te breiden. Deze ‘functiedifferentiatie’ is momenteel sterk in opkomst in de zorg, onder verpleegkundigen.

Jobcrafting is het zelf aanpassen van de functie naar eigen inzicht en behoefte. Zo kun je bijvoorbeeld steun vragen of een leuk project op je nemen. Er zijn allerlei methoden (in vakliteratuur ‘hulpbronnen’ genoemd) die ervoor zorgen dat professionals hun baan meer naar eigen behoefte en vaardigheden in kunnen richten. Boetseren zogezegd. Deze methoden zorgen ervoor dat het werk leuker, draaglijker of interessanter wordt, wat weer kan leiden tot bevlogenheid.

Functiedifferentiatie is dus een vorm van jobcraften. En naar het concept jobcrafting doen wij al sinds 2014 onderzoek, samen met Dr. Veerle Brenninkmeijer van de Universiteit Utrecht. Uit jaarlijks onderzoek blijkt dat het geven (en nemen) van zoveel mogelijk autonomie en taakuitdaging een belangrijke rol te spelen in de positieve effecten van jobcrafting/functiedifferentiatie. Daarnaast blijken authenticiteit en welzijn gekoppeld te zijn aan autonomie. Ofwel: hoe meer authenticiteit naar voren kan komen in iemands functie, hoe beter dit uiteindelijk is voor je bevlogenheid.

Verpleegkundigen
In de praktijk is het dus belangrijk om professionals autonomie en taakuitdaging te geven. Deze bevinding lijkt in lijn met het onderzoek van de stichting Arbeidsmarkt Ziekenhuizen, waarin bleek dat het ontbreken van carrièrekansen een grote reden voor verpleegkundigen is om over te stappen naar ander werk.

Zorgorganisaties zetten momenteel volop in op het bieden van perspectief aan verpleegkundigen om zich te ontwikkelen, niet alleen medisch inhoudelijk, maar ook organisatorisch. En dat is slim. Zoveel mensen, zoveel wensen. Het geven van autonomie en uitdaging geeft de verpleegkundigen de ruimte om te kiezen wat bij hen past.

In de trajecten voor Functiedifferentiatie die Derks & Derks bij zorgorganisaties vorm geeft, valt ons op dat verpleegkundigen dit soort projecten ook kunnen zien als ‘iets dat erbij komt’. Het is ook daarom essentieel dat de beroepsgroep betrokken wordt in het boetseren en differentiëren van hun werk. Bevlogenheid is immers het doel, autonomie de voorwaarde om dat te bereiken. Verpleegkundigen weten zelf als geen ander wat werkt in de praktijk en wat niet. Het is daarna cruciaal keuzes te maken wat er bij die verpleegkundige past, bij de voorkeuren, capaciteiten en vaardigheden. En natuurlijk ook wat er niet past. Deze strength based benadering heeft een positief effect op de bevlogenheid van de verpleegkundigen. De ene verpleegkundige is een fantastische praktijkbegeleider en coach en een slechte wetenschapsverpleegkundige; de andere verpleegkundige houdt van het professionaliseren van klinisch redeneren en heeft minder geduld met stagiaires.

Feedback
Opvallend is dat (prestatie)feedback in de onderzoeken naar jobcrafting twee kanten op blijkt te werken. En dat ligt behoorlijk voor de hand: constructief gegeven feedback kan het gevoel van authenticiteit en welzijn versterken, waar negatief ervaren feedback deze gevoelens kan verslechteren. Derks & Derks zet niet voor niets in op praktisch toepasbare en constructieve feedback. In onze onderzoeken geven wij ontwikkeladviezen die aansluiten bij de persoonsgebonden voorkeuren van de verpleegkundigen.

Positief effect
Het nieuwste onderzoek naar jobcrafting resulteert in de conclusie dat organisatiegerichte cognitieve jobcrafting een positief effect blijkt te hebben op het gevoel van authenticiteit en welbevinden.
In de praktijk doen professionals er goed aan zich te richten op de positieve aspecten van het werk, daar waar ze energie van krijgen. Een manier om dit te doen, is om anders naar het werk te kijken, veel meer naar de waarde en betekenis van de functie, in plaats van naar de losse taken. Niet voor niets komen steeds meer organisatie los van functiebeschrijvingen waarin de taken zijn genoemd en beschrijven ze liever de rollen die een medewerker kan vervullen. Met een rolbeschrijving wordt het veel duidelijker wat de toegevoegde waarde is. Bijvoorbeeld “ik ben verantwoordelijk voor de kwaliteit van de verpleegkundige zorg” in plaats van “ik vul accuraat de gegevens in voor onderzoek”. Wij adviseren organisaties om te denken in termen van rolbeschrijvingen en toegevoegde waarde. Dit zal een positief effect hebben op het ervaren gevoel van autonomie, op taakuitdaging, authenticiteit, welzijn en dus op bevlogenheid.

Ben jij ook op zoek naar meer bevlogenheid binnen jouw team en wil je meer weten over Jobcrafting? Of merk je dat het tijd is om aan de slag te gaan met Functiedifferentiatie binnen jouw organisatie? Neem dan contact met mij op, ik vertel je er graag meer over.

Hilde