Blog: De winst van verliezen

Twee weken terug stond ik op de tennisbaan met de stille hoop om clubkampioen te worden in mijn klasse. De lat lag hoog, met al die fanatieke tegenstanders. Het waren dan ook erg spannende wedstrijden. Of ik uiteindelijk de winnaar ben geworden? Het is maar hoe je het bekijkt.

Rafael Nadal, volgens velen de beste tennisser van de wereld, zei ooit: “Een atleet moet voorbereid zijn op winnen en verliezen”. Oud-tennisser John McEnroe beschouwt een tennisspel als het leven zelf en verliezen lijkt dan op sterven. Karen van Lith, veelvoudig damkampioen zegt: “Het is allemaal heel psychologisch. Als je echt wil winnen, dan moet je eerst leren om te verliezen. Als je daar niet tegen kan, als je een verliespartij niet van je af kan zetten, als je er ’s nachts van gaat liggen woelen: dan lukt het niet.”

Tegen je verlies kunnen is niet voor iedereen weggelegd. Fanatieke sporters hebben een enorme competitiegeest; een onbedwingbare drang om zich onophoudelijk met anderen te vergelijken en alles in een wedstrijd te veranderen. Probeer dan maar eens uit te leggen dat het leven niet alleen maar draait om winnen.

In mijn werk als psycholoog kom ik vaak in aanraking met mensen die van nature graag succesvol willen zijn in vergelijking met anderen. Een gezonde mate van competitie en winnen beschouwen ze als motiverend en als ze niet winnen (falen in hun ogen) kunnen ze daar goed ziek van zijn. Competitiegeest is overigens een nuttige eigenschap voor mensen in de sales, die het steeds moeten opnemen tegen de concurrentie.

Waar komt die drang vandaan om beter te willen zijn dan anderen? Waarom is verliezen toch zo moeilijk? We vergelijken onszelf voortdurend met mensen om ons heen en zoeken informatie die ons zelfbeeld oppept. Volgens de sociale vergelijkingstheorie van Léon Festinger is dat onvermijdelijk, omdat ons zelfbeeld er zelfs van afhankelijk is. Het maakt ons echter niet altijd een gelukkiger mens, vooral niet als je steeds wordt geconfronteerd met andermans succes. Tegenwoordig kijken we in organisaties gelukkig niet alleen naar resultaat, maar ook naar de inspanning die iemand geleverd heeft. Dan ontstaat er namelijk ruimte om te leren en te ontwikkelen, wat uiteindelijk weer bijdraagt aan tevredenheid en het gevoel van winst.

Mijn moeder zei altijd: “Als je maar je uiterste best hebt gedaan, dan kun je het jezelf niet kwalijk nemen als iets niet lukt”. Wanneer je in je kracht kunt blijven staan, zul je niet onzeker worden van verliezen. Terug naar de tennisbaan. Helaas ben ik geen clubkampioen geworden. Ik lig er niet wakker van dat ik (zelfs) de finale niet heb bereikt. Ik heb mijn best gedaan en heb geleerd te falen en te relativeren en ik ben strijdlustig genoeg om de volgende keer wel die beker mee naar huis te nemen.

Een verliezer wint als hij tegen zijn verlies kan. Op dit moment geen clubkampioen, maar dus toch een winnaar!

Kan jij eigenlijk tegen je verlies?

Patricia

P.S.: Leuk dat je mijn blog hebt gelezen! Ik ontvang natuurlijk graag reacties hierop. Dat kan via mijn persoonlijke LinkedIn pagina of per mail patricia@derksenderks.nl.
Wil je mijn maandelijkse blog lezen, laat het me weten, volg onze LinkedIn bedrijfspagina of houd deze pagina in de gaten.

Patricia van Hees (M.Sc.) is werkzaam bij Derks & Derks als Senior Consultant Talent Development en is Registerpsycholoog NIP Arbeid & Organisatie.

Haar dagelijkse werkzaamheden bestaan onder andere uit het adviseren van bedrijven bij HR vraagstukken, het afnemen van assessments en het begeleiden van mensen met een ontwikkelingsvraag.
Haar kracht zit in het écht luisteren en de persoonlijke aandacht. Collega’s typeren haar als mensgericht, teamplayer, enthousiast, professioneel en betrokken. Iedere maand schrijft zij een blog over haar persoonlijke ervaringen op werkgebied, haar persoonlijke leven en de wereld om haar heen.